Stagnatie

De vorige keer sloot ik af met de zin: "volgende keer: stagnatie bestaat niet..." Blijkbaar vond de redactie mijn tussen haakjes geplaatste "grapje..." niet zo nodig als ik dat vond. Dus nu zit ik er aan vast.
Natuurlijk bestaat stagnatie net zo min als leegte, omdat alle twee maar termen zijn om een beetje invloed op de werkelijkheid te kunnen uitoefenen (of de illusie daarvan). Maar met die term wil ik toch even aan de gang. De titel van deze column wordt daarom:

Stagnatie is fijn!

Er is vrijwel geen aandoening, of één van de factoren die er een rol bij spelen is stagnatie. Stagnatie van Qi, meestal, en met een beetje pech ook nog een andere stagnatie. En met de logica van: patroon >>>>> behandelprincipe >>>>>> behandelstrategie is de behandeling (in de TCM-benadering) dan: circuleren van Qi (en evt. andere substanties).
Mooi. Daar hebben we als acupuncturisten natuurlijk nog al wat voor in huis, en in de kruidengeneeskunde hebben we nog het één en ander aan andere mogelijkheden.
Maar: wat betekent stagnatie? En dan bedoel ik: voor deze mens (nu eventjes patiënt)? Wat is er gestagneerd, als we het even niet in TCM-termen bekijken? Waar kan deze mens niet verder? En: is dat een afwijking die we op wat voor manier dan ook moeten verhelpen?

De laatste tijd komen er vrij veel vrouwen met pre-menstruele klachten bij mij in de praktijk. Soms als hoofdklacht, vaak als bijklacht. En, met een knipoog naar Jan Schroën: pre-menstruele klachten zijn geen gevolg van pissigheid, pre-menstruele klachten zijn pissigheid. Of frustratie, of verzet, of ... ja, wat eigenlijk?

Het is mooi, om te beseffen dat pre-menstruele klachten pissigheid of frustratie of verzet 'zijn', maar waarover, waarom, waartegen eigenlijk? Ik ben het maar eens aan mijn patiënten gaan vragen. Niet dat ik dan meteen antwoord krijg, niet altijd in ieder geval. Toch vraag ik het. Ik kan prikken wat ik wil, maar als ík niet wil weten waarover, waarom, waartegen de pissigheid, de frustratie, het verzet er zijn, dan zal er tijdens mijn behandeling niet vaak iets wezenlijks veranderen.

En wat voor antwoorden krijg ik dan? Antwoorden die vaak diep verweven zijn met de levensgeschiedenis van de vrouw die op dat moment tegenover me zit. Antwoorden die te maken hebben met mannelijkheid en vrouwelijkheid, met sexueel of ander geweld, met volwassen gaan worden. Met mens zijn.
En het lijkt zo te zijn, dat het willen weten (zowel van mijn kant als van de kant van de persoon zelf) iets in beweging zet. Sterker nog, dat willen weteneen alternatief gaat bieden aan de stagnatie. En met willen weten bedoel ik dan niet: weten dat het er is en het vervolgens in een hokje stoppen. Ik bedoel dan: zonder voorwaarden vooraf of tijdens of achteraf willen weten wat er pijn doet, geboren wil worden of geheeld wil worden.

En waarom zeg ik zo provocerend: "stagnatie is fijn"?
Het lijkt zo te zijn, dat pas door de stagnatie duidelijk kan worden dat er iets wil gebeuren. Iets waar je weliswaar helemaal geen zin in hebt, vandaar de pissigheid enz., maar wel iets wezenlijks. Ik heb in ieder geval nog nooit meegemaakt dat stagnatie van Lever Qi om iets banaals ging.
Dus: zonder vastzittend Hout geen Vuur, zonder stagnatie geen ontwikkeling, zonder pissigheid geen heling.

Koos van Kooten
februari 2004