Leegte

Een paar Huang Ti's geleden had ik al een column in de steigers staan met als boodschap: Leegte bestaat niet. Oeps. Ik kwam er niet helemaal uit, dus ik heb het even laten liggen. Zul je net zien: komen er toch een paar mensen met 'Nierleegte' en 'Qi- en Bloedleegte' op mijn pad, niet te zuinig. Zo zie je maar: al te zeker weten wordt afgestraft. En nu dan toch:

Leegte bestaat niet

Zo af en toe komen er mensen in mijn praktijk die voor zichzelf de Chinese diagnose al hebben gesteld. Zeker als ze zich een beetje in taoïsme hebben verdiept is Nierleegte een aantrekkelijke diagnose. Ja, ik heb weinig wilskracht. Ja, ik heb wat rugpijn. Ja, ik heb minder zin in sex dan vroeger. Aan mij de dankbare taak om de Nierenergie wat op te peppen, zodat ze wat meer wilskracht, wat minder rugpijn en wat meer zin in sex krijgen. Vroeger ging ik dan enthousiast aan de slag, ja inderdaad Nierpositie wat zwak, ja ik zie het, weinig wilskracht. Ook vaak wat koud? Nier-Yangleegte. Daar hebben wij wel kruiden voor. En werkt het? Nou, soms, een beetje.

Waarom werkt het vaak niet?

'Leegte' is wat mij betreft zelden een term die in zijn ééntje uitzicht geeft op herstel.
Mark Seem gebruikt in één van zijn boeken het beeld van Manhattan. Alle toegangswegen verstopt door een paar grote auto-ongelukken. En omdat het 's ochtends vroeg is, kan er vooral niemand met de auto naar binnen komen. Conclusie: er is een enorme auto-Leegte in Manhattan. Is je aanpak dan: heel veel auto's bestellen? Stel dat dat zou lukken (de toegangswegen zijn immers verstopt...), wat gebeurt er op het moment dat de tunnels en bruggen weer vrij zijn gemaakt?! Als verkeersdeskundige van de stad New York was dit waarschijnlijk je laatste dag geweest...

Dus? Inmiddels leg ik patiënten wel eens uit dat wat acupuncturisten en kruidengeneeskundigen 'Leegte' noemen zelden pats-boem lijkt op te treden. Dat er bij de meeste mensen een flinke portie 'stagnatie' (verstopte toegangswegen) meespeelt in het ontstaan of instandhouden van Leegte. En dat die 'stagnatie' te maken lijkt te hebben met de manier waarop je in relatie staat met de buitenwereld, met je eigen lijf, met je binnenwereld. Dat het voor je eigen genezingsproces vooral belangrijk lijkt te zijn om daar aandacht aan te besteden. Wat mij betreft kunnen acupunctuur en kruidengeneeskunde daar bij helpen.

Een heel andere kwestie is natuurlijk, of 'Leegte' wel bestaat. Wij gebruiken termen die handig zijn om een behandeling te bepalen. Deze termen zijn vaak afkomstig uit wat genoemd wordt 'TCM', een mengsel van kruidengeneeskunde en acupunctuur. Omdat die termen tegenwoordig vrij algemeen worden gebruikt is het aantrekkelijk om te denken dat deze termen een weergave zijn van de werkelijkheid. Helaas. Nog los van de vraag of ik gelukkig ben met TCM-terminologie is geen enkele term een weergave van de werkelijkheid. Hoogstens een manier om voldoende grip te krijgen op de werkelijkheid om er met onze nu eenmaal beperkte middelen op in te kunnen spelen. Dus: Leegte bestaat niet, maar soms doe ik even alsof het wel bestaat, als dat tenminste niet voor teveel stagnatie zorgt...

Volgende keer: stagnatie bestaat niet... (grapje)

Koos van Kooten
december 2003