Emoties
'Bron van ziekte?'
Er zijn zeven emoties, vandaar deze plek in de rij. Voor de Chinezen die een 'systeem' ontwierpen waarin de emoties een plek hadden was het blijkbaar belangrijk, dat dit er zeven zouden zijn. De reden daarvoor ligt in de Chinese getallensymboliek. Vandaar dat er naast de Vijf Emoties die verbonden zijn met één van de Vijf Fasen / Elementen nog twee andere zijn. Op deze pagina komen vooral de vijf emoties die verbonden zijn met één van de Vijf Fasen en daarmee met één van de Organen aan de orde. In de ontwikkeling van Chinese Geneeswijzen in het Westen is het vooral de "School van de Vijf Elementen" geweest die aan deze verbinding veel aandacht heeft gegeven. Hieraan ontleen ik hieronder veel informatie.
Vijf Fasen - Vijf Zielskwaliteiten - Vijf Emoties
Als je de pagina over de Vijf Fasen nog niet hebt gelezen is het handig om dat eerst te doen. Met elk van de Fasen is een Orgaan, een daaraan gekoppeld Ingewand, een zielskwaliteit en een emotie verbonden. Dit zijn:
- Hout: Lever / Galblaas - welwillendheid - woede
- Vuur: Hart / Dunne Darm / Hart-beschermer / Driewarmer - rechtschapenheid - vreugde
- Aarde: Milt / Maag - integriteit - piekeren
- Metaal: Long / Dikke Darm - rechtvaardigheid - verdriet
- Water: Nier / Blaas - wilskracht - angst
Dit is maar één van de mogelijke indelingen, en er valt ook nog verder onderscheid te maken in de functies en kwaliteiten van de verschillende Organen. Mijn doel met deze pagina is om een indruk te geven van de visie van Chinese Geneeswijzen op emoties. Wie zich hier diepgaand in wil verdiepen zou het boek "Nourishing Destiny" van Lonny S. Jarrett moeten lezen, geen gemakkelijke kost maar mijns inziens zeer de moeite waard.
Van emoties naar kwaliteiten
Emoties zijn er. Net zoals er verschillende windrichtingen zijn, of je het wilt of niet, zijn er ook verschillende emoties. In de Chinese geneeskunde wordt gezegd: "emoties zijn de belangrijkste inwendige oorzaak van ziekte". Wat betekent dit dan? In feite zijn niet de emoties de oorzaak van ziekte, maar de manier waarop de mens daarop reageert. Wanneer je vasthoudt aan een emotie, of je verzet je er juist heel erg tegen, dan kost dat energie, en wordt de vrije stroom van energie verhinderd. Als bijvoorbeeld angst de emotie is waarmee je een ongemakkelijke relatie hebt dan zal je in iedere situatie die angst oproept niet meer vrij zijn om te reageren. Ofwel krijgt de angst je in de greep, ofwel je beseft niet eens dat je bang bent en gaat allerlei andere emoties of lichamelijke verschijnselen krijgen. Veel mensen die erg bang zijn zwalken bijvoorbeeld tussen verlamming door angst en je even krachtig voelen in boosheid (en vaak is ook de kracht die ze daarin ervaren weer reden tot angst!). Alleen wanneer je in staat bent om zelf aanwezig te blijven terwijl de angst er is zul je in staat zijn om de kwaliteit die verbonden is met het element Water, namelijk wilskracht en innerlijke kracht te ontwikkelen.
Alle andere tactieken (zorgen dat er minder reden is voor angst, zorgen dat je de angst niet meer voelt, steeds ingewikkelder emotionele en relationele patronen) zijn evenzovele manieren om niet zelf aanwezig te zijn terwijl de angst er is. En angst is er gewoon. Angst is niet goed en niet slecht. In het kerstverhaal wordt gezegd dat de herders "zeer bevreesd waren" toen ze de engelen hoorden zingen. Angst en ontzag voor het goddelijke komen hier samen. En aangezien de herders blijkbaar 'in die vrees' aanwezig bleven konden ze naar Bethlehem gaan om het nieuwgeboren kind te gaan zien. Dit verhaal geeft tegelijk aan, dat door aanwezig te blijven ook een relatie met het Hogere mogelijk wordt. Uiteindelijk maak je als individu deel uit van het grote geheel.
Levenslessen
Aanwezig blijven terwijl de emotie er is, dat klinkt gemakkelijker dan het is. Want de emotie is een reactie op een innerlijke ervaring (die natuurlijk kan samenhangen met een uiterlijke gebeurtenis). En alleen als je ervoor kiest om die innerlijke ervaring er ook te laten zijn ben je echt aanwezig. "Dan is de pijn er, en ik ben er ook." en "Dan is de angst er, en ik ben er ook" zijn sterk aan elkaar verbonden. Wanneer ik tijdens een consult merk dat een emotie of je reactie op een ervaring je innerlijke bewegingsvrijheid inperkt vraag ik je soms om heel bewust stil te staan bij wat je ervaart en aan te geven wat je merkt. Steeds wanneer je dan iets voelt zal ik je vragen dat gewoon te voelen en aandachtig te blijven. Dit is oefenen in aanwezigheid. Vrijwel altijd merk je vervolgens dat er een rust komt. Dat is paradoxaal: door de ervaring of de emotie er gewoon te laten zijn verliezen ze hun macht over je.
Afhankelijk van je voorkeursemotie of emoties ziet je ontwikkeling er verschillend uit. Je zou kunnen zeggen dat er met elk van deze emoties ook levenslessen verbonden zijn. Enkele voorbeelden (ik ontleen ze aan het bovengenoemde boek van Lonny Jarrett): "echte controle kost geen moeite" (Vuur), "echte kostbaarheid zit van binnen" (Metaal) "gelijk hebben zonder mededogen is tirannie" (Hout). Overigens zijn er per Element tenminste vier basisthema's te onderscheiden, afhankelijk van het belangrijkste Orgaan of Ingewand en de vraag of er een Teveel of een Te weinig van de emotie is. Want ook te weinig boosheid of te weinig angst - het niet voelen van boosheid of angst - kloppen in zekere zin niet.
En die andere twee emoties?
Naast de vijf emoties die met één van de Fasen verbonden zijn bestaan er nog:
Schok. Hierdoor raakt de Qi in grote verwarring. Het grote verschil met de andere emoties is dat je hier rechtstreeks 'in je ziel wordt geraakt'. Het gaat hierbij dus om rechtstreeks traumatische ervaringen waarbij iemand het contact met wie hij of zij is zonder tussenkomst van emoties verliest. (Hierbij is het dus voor heling nog belangrijker en vaak lastiger om te leren om 'aanwezig te zijn', omdat 'aanwezig zijn' nu juist rechtstreeks verstoord werd.)
Diepe droefheid. Hierdoor raakt de Energie van Hart en Long gestagneerd en vervolgens uitgeput. Misschien is wanhoop ook een goede term.
Valt hier nog meer over te vertellen?
Hier valt nog veel meer over te vertellen. Wanneer ik echter ga schrijven hoe het zit met emoties (of daar uitgebreid over ga vertellen) raak ik zelf meestal het contact met de ervaring kwijt. Niet door de emoties maar door het nadenken en proberen ervaringen in categorieën onder te brengen. Dus: lees een 'goed' boek (de onvolprezen koning van de emoties is Dostojevski), kijk een film en voel wat het met je doet. Duidelijker kan ik het niet zeggen... De hand die naar de maan wijst is niet de maan.